Tuesday, January 16, 2007

ΔΕΗ


Η περίπτωση της ΔΕΗ στην Ελλάδα είναι ίσως η χαρακτηριστικότερη για να διαπιστώσει κανείς τα δυνατά σημεία και τις στρεβλώσεις της ελληνικής αγοράς, τα πάθη, τις αδυναμίες της και τις ικανότητές της, ξεπερνώντας τις πολιτικές πεποιθήσεις, μιας και οι λαθεμένες κινήσεις έχουν τόση διάρκεια που καλύπτουν όλο το φάσμα των σύγχρονων κυβερνήσεων.

Στη μεταπολεμική Ελλάδα είναι προφανές ότι καμία ιδιωτική επιχείρηση δε μπορούσε να σταθεί δίχως ενίσχυση από το κράτος προκειμένου να προσφέρει στο σύνολο του ελληνικού κράτους αξιόπιστες υπηρεσίες ηλεκτροδότησης. Βέβαια, ακόμη και τα ταραγμένα εκείνα χρόνια, κάποιοι δαιμόνιοι ιδιώτες κατάφερναν να ηλεκτροδοτούν για μερικές ώρες ορισμένες πόλεις, όπως συνέβαινε στο Αγρίνιο. Ωστόσο, εν γένει, το πεδίο παρέμενε ζημιογόνο δεδομένων των υποδομών που έπρεπε να δημιουργηθούν.

Κάθε κυβέρνηση αντιμετώπιζε τη ΔΕΗ ως δημόσιο έργο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ακόμη και οι κυβερνήσεις της δικτατορίας επέκτειναν το δίκτυο της ΔΕΗ σε πολλά μικρά μέρη, παρέχοντάς τους τεράστια ευκαιρία να αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους και τις οικονομικές δυνατότητές τους. Μάλιστα το χωριό του πατέρα μου ηλεκτροδοτήθηκε το 1974. Αυτό φαντάζει λίγο αστεία παρενέργεια του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών, με τον ίδιο τρόπο που η χρήση ηρωίνης έχει υπακτική δράση! Και σταματάς να είσαι δυσκοίλιος και τα βλέπεις όλα... Η ΔΕΗ αγωνιούσε να μεγαλώσει και είχε καταφέρει πολλά.

Τη δεκαετία του '80 η ΔΕΗ είχε μετατραπεί σε μία κραταιά επιχείρηση που διέθετε υποχρεωτικά μονοπωλιακό πεδίο δράσης. Είναι σύνηθες, το αντάλλαγμα στην υποχρέωση του κράτους να δημιουργήσει ένα πάγιο κοινωνικό κεφάλαιο είναι το γεγονός ότι η επιχείρησή του οφείλει να είναι προστατευμένη από πιθανό ανταγωνισμό. Το κράτος ξόδεψε πολλά, απέκτησε όμως μία χρυσοτόκο όρνιθα (στη θεωρία πάντα) την οποία μπορούσε να μοσχοπουλήσει, να μετοχοποιήσει , να την επεκτείνει τοποθετούμενη σε άλλες αγορές και μύρια άλλα. Στις μέρες μας έφτασε μέχρι και να πουλάει υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών και σκέφτεται σοβαρά να προσφέρει διαδικτυακές συνδέσεις μέσα από τα καλώδιά της!!

Η πολιτική αλλαγή του '83, εκτός από κοινωνικό φαινόμενο, όφειλε να φέρει νέες ιδέες στη διαχείριση του τεράστιου αυτού κολοσσού. Αντί όμως για τις προηγούμενες έκανε κάτι φανταστικό, που δεν το είχε σκεφτεί κανείς πρωτύτερα, τη γέμισε με υπεράριθμους υπαλλήλους που ο ίδιος ο οργανισμός δε μπορούσε να αντέξει καθώς δεν είχε καν την απαραίτητη υποδομή σε γραφεία και καρέκλες! Είναι και αυτό μία κοινωνική προσφορά, να προσφέρεις μισθό και σύνταξη σε ανάξιους συχνά «εργαζόμενους». Το βάρος αυτής της επιλογής είναι τεράστιο μιας και έγινε σε εποχή αναδιάρθρωσης από νέες πολιτικές δυνάμεις και όχι σε εποχή διάλυσης.

Στην αρχή της δεκαετίας του '90 η οικονομία είχε φτάσει να θυμίζει κάτι από Αργεντινή του '01 και να προσιδιάζει τις ξεχαρβαλωμένες οικονομίες που άφησαν πίσω τους τα άρματα μάχης της Σοβιετικής Ένωσης, όταν αποχώρησε από το σιδηρούν παραπέτασμα. Δεν υπήρχαν αρκετά κεφάλαια ούτε για τις πληρωμές του κράτους, ο ανταγωνισμός είχε πέσει στο ελάχιστο και ο πληθωρισμός κατέστρεφε κάθε πιθανή προσπάθεια ανάτασης της οικονομίας. Τότε, στον πανζουρλισμό μίας αλαφιασμένης σύντομης κυβέρνησης πέφτει μία ιδέα προς τη σωστή κατεύθυνση:
Δε γίνεται να πληρώνουμε χαράτσι σε μία επιχείρηση που θα έπρεπε να είναι προσοδοφόρος για το κράτος. Ας πουλήσουμε κάμποσο από δαύτη, μπας και οι συνέταιροι τη στρώσουν, ενώ εμείς με τα λεφτά θα πληρώσουμε μισθούς και τρέχοντα έξοδα. Σωστές οι προκείμενες του επιχειρήματος, το συμπέρασμα λίγο βεβιασμένο, αλλά δεν πειράζει, ήταν μία σκέψη.

Καλώς η κακώς αυτό δε συνέβη ποτέ γιατί τις ταραγμένες εκείνες εποχές οι απεργοί είχαν δικαίωμα να κόψουν και το ρεύμα στην κυβέρνηση (!) και φτάσαμε στην κυβέρνηση Σημίτη. Εκεί ο Καρατζάς (αν δεν απατώμαι) εμφανίζεται με ένα όραμα για τη ΔΕΗ. Φανταζόταν ότι θα μπορούσε να επεκταθεί στις Βαλκανικές χώρες που φτωχές και μόνες χρειάζονταν στηρίγματα στην οικονομία τους. Θα είχε, συνέχιζε, τη δυνατότητα να εξάγει τεχνογνωσία στα πρότυπα άλλων μεγάλων εταιριών του εξωτερικού που είχαν ξεκινήσει να δεσπόζουν στη διεθνή αγορά.

Στα πλαίσια αυτών των σκέψεων θα διορίσουν τη διοίκηση του Στέργιου Νέζη, η οποία θα αναβαθμίσει αστρονομικά τις δυνατότητες του οργανισμού, την τιμή της μετοχής, τα έξοδα και τα έλλειματα. Το κράτος με την κίνηση αυτή αύξησε ουσιαστικά την περιουσία του, αφού το ίδιο είναι και ο κύριο μέτοχος.

Βέβαια, ήδη η ΔΕΗ έχει βραδυπορήσει και συνακόλουθα υστέρησε η ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς ενέργειας. Δεν έχει αναπτύξει μηχανισμούς αποδοτικής διαχείρισης των πόρων της, δεν έχει καμία επαφή με την παραγωγή ενέργειας με φιλικό στο περιβάλλον τρόπο και δεν έχει δημιουργήσει δική της τεχνολογία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση καθηγητή μου στο ΕΜΠ που στο διδακτορικό του κατασκεύασε ανεμογεννήτρια, ανταγωνιστική για την εποχή της, την οποία μέχρι να αξιοποιήσει η ΔΕΗ μέσω της ΠΥΡΚΑΛ απαξιώθηκε τεχνολογικά από το χρόνο... Αγοράζουμε τώρα Vestas από ισπανικές εταιρίες! Έχουν ωστόσο αρχίσει να γίνονται βήματα. Εδώ κάπου αρχίζει και η υποχρεωτική απελευθέρωση της αγοράς με ιδιώτη να χτίζει εργοστάσιο σε λάθος τοποθεσία καθ’ υπόδειξιν της ίδιας της ΔΕΗ...

Η νέα κυβέρνηση που εμφανίστηκε το 2004 έσπευσε να αντικαταστήσει το γενικό διευθυντή αμέσως μετά τις εκλογές. Τότε ο κύριος Παλαιοκρασάς, νεότατος και ακμαιότατος, ο οποίος είχε ξεμυτίσει αφότου η 17Ν έπαψε τη δράση της, παραιτήθηκε από το βουλευτικό του αξίωμα προς χάριν της ηλεκτροπαραγωγής όπως σκοπτικά αναφέρθηκε. Μόνο ένα καλό είχε αυτή η κίνηση, ανέδειξε το γεγονός ότι η θέση του διευθυντή της ΔΕΗ είναι σημαντικότερη ένα βουλευτικό θώκο, τόσο για τον ίδιο το διευθυντή, όσο και για την κοινωνία.

Ο Σ.Νέζης διατηρήθηκε για να υπάρχει επίφαση αξιοκρατίας η νέα κυβέρνηση (όχι ότι η προηγούμενη υπήρξε πολύ καλύτερη στον τομέα αυτό). Ήταν ο μοναδικός σημαντικός διευθύνων σύμβουλος που διατηρήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση είναι η αλήθεια. Σε λίγους μήνες η μετοχή της ΔΕΗ κατρακύλισε, τα αναπτυξιακά έργα πάγωσαν και η χρονομηχανή του Παλαιοκρασά έφερε μία δεκαετία πίσω τον οργανισμό. Το χειρότερο ωστόσο γεγονός υπήρξε η εκδίωξη με χυδαίο τρόπο του Στέργιου Νέζη, του ανθρώπου που έφερε τη ΔΕΗ στον 21ο αιώνα. Αυτή η αθλιότητα κάνει το Δημόσιο να φαντάζει τόπος αφιλόξενος για οποιονδήποτε manager με προσόντα θέλει να προσφέρει κάτι στη χώρα του.

Με τον καιρό διορίστηκε καλύτερη διοίκηση (Μανιατάκη) που παραιτήθηκε και αυτή. Βλέπετε, οι καλές διοικήσεις θέλουν καλές αμοιβές και θεσπέσιο περιβάλλον εργασίας. Και το δημόσιο δεν αμείβει στα ψηλά κλιμάκια, αντίθετα με ό,τι κάνει στα χαμηλά – ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής παίρνει μόλις το 40% από οι συνάδελφοί του.

Αν βρίσκετε κάποια επαναλαμβανόμενα πρότυπα της νεότερης ελληνικής ιστορίας στην φωσκώλεια αυτή ιστορία, δεν είναι τυχαίο. Οι μισοί λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα δε μπορεί να ξεφύγει από τη νοοτροπία της Ψαροκώσταινας κάνουν την εμφάνισή τους στο σίριαλ αυτό.

Sunday, January 14, 2007

που είναι η Ελλάδα του Νίκου Δήμου;

Όταν διάβασα για πρώτη φορά το Νίκο Δήμου βαρέθηκα• νόμιζα ότι μου απευθύνει κοινοτυπίες, απέτυχα να αντιληφθώ ότι χρωματίζει με την ολόσωστη απόχρωση θέματα που συχνά νομίζουμε ότι έχουν εξαντληθεί, μία απόχρωση συχνά πέρα από τη διακριτική μας ικανότητα. Αργότερα, άρχισα να επανέρχομαι στον ιστότοπό του ασυνείδητα, μέχρι που διάβασα για πολλές συναπτές ώρες όποιο κείμενο ήταν πιθανό να βρεθεί στην οθόνη του υπολογιστή μου. Λεπτές εκφάνσεις ουσιωδών προβλημάτων αναλύονται στις συνιστώσες τους, ερωτήματα τίθενται για πρώτη φορά, αποκυήματα της πολυπλοκότητας της ζωής μας, αλλά και του επιπέδου στο οποίο κατορθώσαμε να την ανεβάσουμε, κρίσεις που είναι πραγματικά μπροστά από την εποχή τους και βέβαια αφοσίωση στην ποιότητα.

Με συνέπεια διατυπώνει ορθολογισμό, ακόμη και μέσα από παρθενογένεση, όταν όλοι γύρω του έχουν καταληφθεί από ομαδική παράκρουση. Είμαι βέβαιος ότι δε διαμόρφωσε από μόδα τις απόψεις του, αλλά αγαπούσε τα τοπία όταν όλοι ήθελαν να δουν τσιμέντο-το ισοδύναμο του πολιτισμού τους, πίστευε στα δικαιώματά του όταν δεν του τα είχαν αναγνωρίσει και ανέτρεχε στις καταστατικές αρχές του, ακόμη και όταν απαξάπαντες βροντοφώναζαν αξίες που φάνταζαν προφανείς.

Συνειδητά πλέον, βρέθηκα να αναλογίζομαι ποια είναι τα συστατικά της επιτυχίας του ιστοτόπου του.. Η απάντηση είναι δύσκολη, δεδομένου ότι δε θα βρεις στο λόγο του διαφορετική γλώσσα από αυτή που μετέρχεται η Άννα Δρούζα ή ο αρχιτέκτονας του σπιτιού σου. Ο καθαρός λόγος, η σύμφυτη αγάπη για την πραγματική ζωή, η κριτική σκέψη και φυσικά η αμεσότητα δίχως φανφαρονισμούς, λεκτικές τζιριτζάντζουλες, εκφραστικούς δανδισμούς, σαλτιμπαγκισμούς στην εκφορά και λεξιλαγνία (το πιάσατε, ε;) είναι αρκετά για να συγκεντρώσουν χιλιάδες αναγνώστες και δίκαια να του απονείμουν το παράσημο του δημοφιλέστερου ελληνικού blog.

Achieve excellence in whatever you pursue γράφει ο Thomas Friedman.

Νομίζω ότι μπορώ να φανταστώ την καθημερινή ζωή του. Αγαπά την ποιότητα. Δεν πίνει φραπέ γλυκό με γάλα, δεν παρασέρνεται συχνά από παρέες που έχουν διαφορετική νοοτροπία διασκέδασης, ξέρει να εντοπίζει την ομορφιά που κρύβουν οι εικόνες γύρω μας και δεν του αρέσουν τα συνθετικά υφάσματα. Δεν είναι όμως αυτοσκοπός αυτή η αγάπη, ούτε καν επιδίωξη, είναι αποτέλεσμα. Είμαι εξίσου βέβαιος ότι θα εκτιμά εξίσου με το καλύτερο φουα γκρα και ένα σουβλάκι του δρόμου (χωρίς ηλιέλαιο στην πίτα), ότι θα έχει δει όσο πρέπει όλη την trash ΤV (Μενεγάκη, Λεβέντη, Ερωτοδικείο) για να χαλαρώσει και να διαμορφώσει μία άποψη χωρίς αφορισμούς και μισαλλοδοξίες, εκτιμά σε ένα αυτοκίνητο όχι μόνο την τελική ταχύτητα αλλά την οδική συμπεριφορά και την κατανάλωση βενζίνης και σίγουρα όχι την αξία αγοράς ή την κοινωνικό επίπεδο που δήθεν προσδίδει και μπορεί να κάνει φανταστική παρέα με πληθώρα ανθρώπων και χαρακτήρων.

Δεν είναι λίγα αυτά για κάποιον που μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια του σπιτιού του και της κοινωνίας που τον ανέθρεψε... Αν προσθέσουμε και το γεγονός ότι βρίσκεται σε ηλικία που άλλοι θα είχαν εκούσια οδηγηθεί στο εργοστάσιο ψαρόκολλας ή μορταδέλας.

Διαβάζοντας τα σχόλια που συνόδευαν το κείμενά του προέκυψε και το ερώτημα γιατί άραγε να πρέπει να τον βρίζουν. ή να χυδαιολογούν οι διάφοροι επισκέπτες, αλλά είχα έτοιμη μία απάντηση από παλιότερα: παντού υπάρχει ένας βλάκας, πόσο μάλλον στην Ελλαδίτσα μας

Το ερώτημα που προοδευτικά μου δημιουργήθηκε είναι πού είναι ο Νίκος Δήμου; Τον βλέπω στα κείμενά του. Βλέπω το πνεύμα του να διακατέχει και άλλους σημαντικούς διανοητές γύρω μας. Είναι έκδηλη η επιτυχία των κειμένων του σε χιλιάδες ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τους λόγους του σαν προέκταση της σκέψης του και δίνουν το πληρεξούσιό τους να σκέφτεται για αυτούς.

Πώς γίνεται λοιπόν και δεν έχει δημιουργηθεί ένα αντίβαρο στον παραλογισμό που μας περιβάλλει αφού υπάρχει η κρίσιμη μάζα;
Γιατί η βλακεία του συνόλου φαντάζει μασίφ, χωρίς κάποια ρωγμή όπου θα μπει φως;

Αυτή είναι η τρέχουσα ερώτηση που μου έχει προκαλέσει το blog του και πολύ φοβούμαι ότι δε θα την απαντήσω για χρόνια και ας επιθυμώ μία σύνοψη της απάντησης για τη γιορτή μου μεθαύριο...

Μετά από αυτό το ερώτημα έρχεται ένα ακόμη πιο σύνθετο. Μήπως θα ήταν καλύτερα να μετακινείται κανείς από περιβάλλοντα με τόσους περιορισμούς και να οδηγείται εκεί που θα του δοθεί η άνεση να δημιουργήσει χωρίς περιορισμούς; . Φανταστείτε τι θα είχε καταφέρει παραμένοντας σε μία χώρα που δεν βασάνιζε τους κατοίκους της!

Sunday, January 7, 2007

αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων



Μικρή η χώρα μας, αλλά μεγάλη ένδεια των κατοίκων της. Ανταγωνίζεται τη Σομαλία, το Τιμόρ, τη Ροδεσία και πολλές άλλες χώρες με προηγμένα πολιτεύματα και ιστορία στη δημοκρατία.

Τόσα και τόσα απανωτά σκάνδαλα (αλήθεια, βελτιώνεται η δημοσιογραφία ή εκπέφτουμε ηθικά;) δεν έχει μείνει κανένας θεσμός ακλώνητος πέρα από την υποτιθέμενη πρόθεσή μας για έλλειψη παθογένειας στο σύστημα. Εννοώ ότι μπορεί κάποιος δικαστής να είναι διεφθαρμένος, ωστόσο το σύστημα δεν το νομιμοποιεί - βλέπετε, θέλουμε το σύστημα νόμων να είναι δομημένο με δίκαιο τρόπο. Ενδέχεται κάποιος υπουργός να ασκεί πλημελλώς τα καθήκοντα του ή να υπερβαίνει τις εξουσίες του, ωστόσο οι υπόλοιποι θεσμοί προσπαθούν να περιορίσουν αυτές τις αυθαιρεσίες. Κατακριταίος όχι μόνο όποιος πράττει, αλλά και όποιος εκδηλώνει πρόθεση να πράξει εναντίον του ηθικού πλαισίου αυτού. Θυμάστε την υπόθεση του υφυπουργού Μαρκογιαννάκη που εναντιωνόταν στην κρίση του εισαγγελέα; ΄Ετσι ακριβώς...

Μετά τη θεωρία ακολουθεί η εφαρμογή. Κάποιοι έχουν εξαγοράσει παράνομα την υποχρέωσή τους να υπηρετήσουν στο στρατό. Η αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων την οποία το πολίτευμά μας θεωρεί αυθεντία απεφάνθη ότι δεν επιτρέπεται η δημοσιοποίησή της. Και καλώς απεφάνθη είναι η γνώμη μου.

Από που και ως που ο ίδιος ο υπουργός κ. Μεϊμαράκης δηλώνει: θέλω να τους δώσω αλλά δε με αφήνει η Αρχή Προστασίας;

Πώς στο διάολο βρέθηκε η λίστα με τα σχετικά ονόματα στα χέρια δημοσιογράφων και μιλάνε για αυτή έτσι απροκάλυπτα; Και γιατί έπεσε στα δικά τους χέρια και όχι στα δικά μου;

Ώρες ώρες νομίζω ότι ζούμε όλοι μαζί σε μία γιγάντια γιούρτη σε μία στέπα της Μογγολίας, παρέα με διάφορα ζωντανά του Θεού.

Όπως αποδείχτηκε μέρες μετά, ο υπουργός ουδέποτε επικοινώνησε με την ανεξάρτητη αρχή όπως ισχυριζόταν... Πέρασε στα ψιλά και αυτή η είδηση!